Ağaç ev sohbetleri 26

Konumuz: “Sıradan olmak, farklı olmak. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Sıradan olmak gibi bir korkunuz var mı?”

Okulun en hareketli dönemleri. İki farklı okulda 4 farklı ders anlatınca, zamanı yetiştirme problemi yaşıyorum. Sevgili deep, yorumla bana ulaşınca, onu ve bir arkadaşı daha okuyabildim. Fırsat bulursam, yarın birkaç arkadaşı daha okuyacağım. Ama konu hakkında birkaç kelamda ben edeyim istedim.

Sıradanlık ve farklılık kavramlarının bizdeki karşılığı, bu sorunun net cevabı bence. Sıradanlık; fakirlik, eğitimsizlik, avamın bir parçası olmak mıdır. Farklılık arayışımız, bahsi geçen hallerden kurtulmak için verdiğimiz bir mücadele midir.

Kişi konuyu böyle algıladığında dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın, hangi şartlarda olursa olsun iç huzuruna kavuşması bence imkansız. Çünkü insan oğlu doyumsuzdur. Maddi hiçbir imkan, sahip olduğu hiçbir güç ona “tamam yeter bu kadar, fazlasına gerek yok “dedirtemez. Çocukken dinlediğim bir kıssayı hatırladım. Dedem anlatırdı; bir adam sahilde yürürken, ayağına ortası delik taşlaşmış bir nesne çarpmış. Meraklı da bir bünye sanırım, atmamış saklamış. Ne olduğuna da anlam verememiş. Gösterdiği hiç kimsede bilememiş ne olduğunu. Rivayet bu ya, bu meraklı arayış devrin padişahının kulağına kadar gitmiş. Padişah da merak etmiş, adamı huzuruna çağırmış. Divandaki hiç kimse bilememiş o nesnenin ne olduğunu. Padişah, adama “bana bunu sat, soruşturayım, belki bilen birine rastlarız" demiş. Adam şaşkın bakarken, padişahın cömert tarafına denk gelmiş. “Ağırlığınca altın veririm” demiş. Adam tabi kabul etmiş. Koymuşlar, terazinin bir kefesine, diğer tarafına birer birer altın koymuşlar. Fakat ne kadar altın koyarlarsa koysunlar, terazinin kefesini oynatamamışlar. Hala o nesnenin olduğu taraf ağır basıyormuş. Halkın merakı giderek artmış. Günlerden sonra, şehre bir bilge gelmiş. Nesneyi eline almış, evirip çevirip bakmış. Sonra da padişaha dönüp; efendim, bu eski zamanlarda yaşayan aç gözlü, dünya malına düşkün bir adamın göz çevresindeki kemik parçasıdır. Buna dünyaları versen doymaz, sadece bir avuç toprak doyurur bunu demiş. Yerden aldığı bir avuç toprağı terazinin gözüne koymuş ve terazi dengeye gelmiş. Velhasıl-ı kelam, insanı maddeye doyurmak, neredeyse imkansızdır.

Konuyu dağıttım ben yine 😊 esasa gelecek olursak; bence insanın farklılık arayışı, kişisel tatminsizliği ile alakalı. Hayattan ne istediğini bilen insan, kendini farklı arayışlara kaptırmıyor. Örneğin, nereye gideceğiniz belliyse ve gideceğiniz yere sizi ulaştıracak güzergahı biliyorsanız, macera arayıp, farklı yola sapmazsınız. Menzile ulaşmak için, bildiğiniz güvenilir yolu tercih edersiniz. Yok eğer nereye gideceğinizi bilmiyorsanız. Avare avare dolaşır, bazen de kaybolursunuz. 

Ayrıca her insan teki aslında biricik. Bugün sıradanlık diye tanımlanan hayatların ne kadar muhteşem olabileceğini anlamak istiyorsak, 15 Temmuz gecesi kameraya yakalanan görüntülere bakmak yeterli. O akşam bir tencere yemek yapmış, belki çoluk çocuğa sürpriz olsun diye bir tepsi kek çırpmış kadınlar, akşama kadar sanayideki işini yapmış, onu yaparken avam zevki deyip beğenmediğimiz arabeskin dibini bulmuş şarkılar dinlemiş adamlar, köprüde üstlerine çatır çatır kurşun saydırılırken, bir adım geri atmadılar. 

Biraz geri gidelim. Ülkesi işgal altında kalan Anadolu halkı, Samsun’dan yükselen sese akın akın koşup cevap verdi. Cevap verenlerin çoğu, fakir, eğitimsiz ve sıradan diye nitelendirilen insanlar.

Başka ülkeleri bilmem ama benim caaaanım ülkem her sapakta, kendini aydın eğitimli ve farklı zannedenlerden görmediği feraseti, eğitimsiz, cahil ve sıradan diye nitelendirilen insanlardan görmüştür. 

Bizim insanımızda “Anadolu irfanı” denilen bir bilgelik hali var. Hiç ummadığınız anda, hiç ummadığınız bir şekilde ortaya çıkar ve gerekeni yapar. Sonrada o muhteşem başarıyı hiç göstermemiş gibi rutinine döner. İşte ben bu milletin sıradan bir insanı olmaktan her daim gurur duyuyorum.

Konuyu biraz daha ana mecraya çekeyim. Farklılık dediğimiz kavrama olumlu anlam yükleyip, sıradanlık kavramına olumsuz mana yüklediğimizde aslında sıradanlaşıyoruz, sevgili deep’in dediği gibi. 

Küreselleşen dünyada, farklı olacağım diye çabalamak her zaman iyi sonuçlar doğurmayabiliyor. Bu ara çok ünlü bir moda tasarımcısının yaptığı ve nette herkesin dikkatini çeken “farklı” kolleksiyonu bunun en güncel örneğidir kanaatimce. Kapitalizm dünyada yerel kültürü bitirip, herkesi bir kalıba sokarken bir yandan da farklı olmak adına kendi dayattıklarını pazarlıyor. Farkında olmadan, çarkın bir parçası haline geliyoruz.

 Rutinin gücünü fark etmek, işte esas farklılık burada.

 İki öğretmen düşünün, biri öfleye püfleye derse girip, bilgisini ve otoritesini kullanıp 8 saat dersini anlatıyor. Yorgun ve bezgin evinin yolunu tutuyor. Öteki öğretmen sabah o gün ortalama yüzden fazla gencin aklına ve kalbine hitap edeceğini biliyor. Gün boyu öğrencilerle temasını kesmiyor. Bu şeklide sekiz saat sınıflarda bilgisini ve otoritesini kullanıp, dersini anlatıyor. Akşam eve yorgun ama öğrencilerinin ruh ve düşünce dünyasında fark yaratarak gidiyor. Aynı şeyi yapan bu iki insan biri sıradanlığa mahkum iken dğeri farklılığın zirvesinde.

 Alıp, sattıklarımız, giyip, yediklerimiz ile bu çağda farklılık yaratmamız imkansız. Farkı ancak ürettiğimiz, öğrendiğimiz ve öğrettiğimiz zaman yaratabiliriz. Bu farkı fark etmek nasip olsun bize 😊

Selametle…