Her Ay Bir Film, Bir Kitap (Truman Show)

Selamlar

Truman Show aslında uzun süredir aklımda olan bir filmdi. Ama seyretmek kısmet olmamıştı. Blog etkinliği vesile oldu ve nihayet seyredebildim.

Film farklı açılardan düşünüp değerlendirilebilir. Belli ki kurgusu üzerinde ciddi bir zaman ve enerji harcanmış. Derdi olan, bir şeyler anlatmaya çalışılan filmlerden.

Benim en çok dikkatimi çeken unsur, böyle bir televizyon programının 30 yıl boyunca hiç düşmeyecek bir merakla seyredileceğini öngörmek, nasıl bir kafadır?  Ya da şu an televizyonda böyle bir program olsa, Truman Show’u seyreden kitle gibi bir karşılık bulabilir mi? Bizim televizyon ya da ekranlarla kurduğumuz ilişkinin adı nedir? Ya da seviyesi nedir? Bir adamın 24 saatini ekranda seyretmek kişiye ne kazandırır?  Daha da ileri gidelim, neden dizi ya da film seyrederiz? Seyrettiklerimiz bizim tercihlerimiz mi?  Yoksa tercihlerimiz yönlendiriliyor mu? Sorular sorular sorular…..

Benim şahsi kanaatim, insanın insanla temasının en aza indirildiği, insanların dijital platformlara bir şekilde mecbur bırakıldığı dönemin eşiğindeyiz. İnsanın diğer insanlarla gerçek bağını koparıp, sanal bağını kuvvetlendirmeyi amaç edinen zamanlardayız. Çünkü dost sohbeti insanda ufuk açar. Sorgulamayı tetikler. Sorgulayan insan ufku açılan insan yönetilip yönlendirilemez. Ama sanal ortamlarda, hele de sadece tek kaynaktan besleniyorsa, farklı dünyalara kapalıysa çok kolay kanalize eder ve istediğiniz kıvama getirebilirsiniz insanları. Bu da şu an için planlanandır bence.

Gerçek sosyal yaşam zordur. Mesela eve gelen misafir, yaramaz çocuklarını da getirecektir. Bir insanın yaşamasından çok, bir sanat galerisi olarak tasarlanan salonlarımız ve bizim ruh sağlığımız, bu yaramaz misafir çocuğuna karşı ne kadar dayanıklıdır? 😊

 Ya da herhangi bir konuda senin gibi düşünmeyen biriyle medeni şartlarda tartışabilmek, hakaretsiz, sadece fikirlerin konuşulduğu bir ortamı sağlamak ne kadar mümkün olmaktadır? Vs vs vs

Ama sanal ortam öyle mi.  Çocuğun yaramazlık yaptığı ev senin evin olmayınca, “annesi çocuktur olur öyle şeyler” deyip, sevimli teyze olmak pekâlâ mümkündür.

Sanal ortamlar, insana gerçek sorunla yüzleşmeden sevimli, iyi niyetli, kibar, demokratik insan olma şansı sunmaktadır. O nedenle gerçek sosyallikten uzaklaşıp, sanal sosyalliğe doğru meyletme hali popülerdir.

Bu da bizi ekranlara bağımlı hale getirmektedir. Bugün kaçımız seyredecek bir şey yoksa evde televizyonu kapalı tutmaktadır. Bence bu çağın cesurları, ekranları kapatabilenleridir. Bizler ekranları kapatabilsek, yapımcılar minik Truman’ların peşine düşmezler.

Gelelim show’un öznesi Truman’a. Bizim mr. Truman, Fatalist ahlak “yani kadercilik” anlayışını yerle bir eder. Sorgulama öncesinde şeker ponçik hayatına devam ederken, sorgulamaya başlayan Truman için artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktır. Ve tüm kurgular, tüm planlar insanın “nasıl” diye sormaya başlamasıyla çöpe dönecektir.

İnsan yaradan tarafından iradeyle yaratılmıştır. Onun bir senaryonun sonsuza kadar parçası olması beklenemez. Tembellik ve umutsuzluk yüzünden atalete düşen insan, bir defa yalnızca tek defa soru sormaya başlarsa, içindeki gücü fark eder. Dönüşüm başlar, mahkumiyet sona erer. Yani sorunun kaynağı insanın tembelliği ise, çözümde sorgulayan akılda yani insanın kendisindedir.

“Ne ararsan kendinde ara. Aradığın bir tek sensin. Sen yalnız duyuş ve düşünüşten ibaretsin. Geriye kalanların et ve kemiktir.”

diyor, Mevlana.

İnsan sormaya başladığında çarkın dişlisi olmayıp, evrende hak ve söz sahibi onurlu bir varlık haline gelir. Bu ise yaratılış amacına uygun olandır öze dönüştür.

Aslında mart ayı kitabını da okudum. Ama şimdi bir arkadaşta. En yakın zamanda onu da yorumlamayı umuyorum.

Malum dünya bir pandemi kriziyle baş etmeye çalışıyor. Bu süreçte evimizde kalıp, dikkatli olalım inşallah. Rabbim hepimizi korusun.

Selametle…